Dlaczego efektywność energetyczna w przemyśle ma tak kluczowe znaczenie?

Efektywność energetyczna w przemyśle przestała być jedynie modnym trendem – to kluczowy element strategii biznesowej, wymuszony zarówno przez regulacje, jak i rosnącą presję rynkową. Unia Europejska oraz rządy krajowe wprowadzają kolejne przepisy, które mają na celu ograniczenie emisji CO2, zmniejszenie zużycia energii i zwiększenie konkurencyjności gospodarki. Ignorowanie tych zmian może prowadzić do poważnych konsekwencji, podczas gdy aktywne podejście otwiera nowe możliwości rozwoju.

Skontaktuj się z ekspertem

Nowe regulacje napędzające zmiany w przemyśle

Za regulacjami stoją zarówno kwestie klimatyczne, jak i społeczne, ale przede wszystkim są one odpowiedzią na konieczność modernizacji przemysłu.

Oto kluczowe akty prawne, które wywierają największy wpływ na firmy przemysłowe:

Europejski Zielony Ład

Dokument strategiczny, który wyznacza cele redukcji emisji CO2 o 55% do 2030 roku i neutralności klimatycznej do 2050 roku. W ramach tego planu, przemysł musi wdrażać zmiany, które przyczynią się do zmniejszenia zużycia energii i emisji CO2.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2002

W sprawie efektywności energetycznej – nakłada na kraje członkowskie obowiązek zwiększenia efektywności energetycznej o co najmniej 32,5% do 2030 roku. Firmy przemysłowe muszą wdrażać rozwiązania, które pomogą im osiągnąć te cele.

Polityka klimatyczna Polski

W Polsce wytyczne zawarte są m.in. w Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) na lata 2021–2030, który zakłada, że 23% energii w Polsce ma pochodzić z OZE. Dodatkowo, wprowadzane są wymogi związane z raportowaniem i redukcją emisji gazów cieplarnianych w ramach systemu EU ETS (Europejski System Handlu Emisjami).

Nowelizacja ustawy o efektywności energetycznej (2021)

Wprowadza obowiązek przeprowadzania audytów energetycznych w dużych przedsiębiorstwach co cztery lata, co bezpośrednio wymusza na firmach przemysłowych wdrażanie działań związanych z poprawą efektywności energetycznej.

Więcej o regulacjach możesz przeczytać tutaj:

Wyzwanian i ryzyka związane z igorowaniem efektywności energetycznej

Firmy, które zdecydują się ignorować wymogi związane z efektywnością energetyczną, mogą napotkać szereg wyzwań i ryzyk, które mogą poważnie zaszkodzić ich działalności w dłuższym terminie. Z drugiej strony realizacja inwestycji w efektywność energetyczną też jest najeżona pułapkami jak pustynia w Afganistanie. Z jakimi problemami najczęściej borykają się firmy na ich drodze do zero emisyjności?

Brak zasobów i kompetencji

Planowanie, realizacja oraz monitorowanie inwestycji w obszarze efektywności energetycznej wymaga specjalistycznej wiedzy i zasobów kadrowych. Nie ma możliwości, żeby każda firma miała kadrę kompetentną w obszarze tak wielu różnorodnych rozwiązań i technologii, które są obecnie stosowane dla poprawy efektywności energetycznej. Brak doświadczenia i specjalistycznej wiedzy może prowadzić do błędnych decyzji inwestycyjnych. Te błędy najczęściej są bardzo kosztowne.

Ryzyko wyboru niewłaściwego partnera

Wybór partnera do realizacji inwestycji, który nie dysponuje odpowiednim doświadczeniem lub zasobami, może skutkować problemami na każdym etapie – od projektu, przez realizację, aż po późniejszą eksploatację. Przykłady z rynku pokazują, że inwestorzy, którzy źle dobrali wykonawcę, nie tylko doświadczyli opóźnień, czy nie osiągnęli zakładanych rezultatów, ale znamy też przypadki, w których zostali z niedokończonymi inwestycjami, gdy wykonawca upadł w trakcie realizacji. To często prowadzi do ogromnych kosztów i znaczących trudności z dokończeniem projektu.

Złożoność projektów

Wdrożenie technologii efektywności energetycznej wiąże się z wieloma elementami, które muszą działać razem, aby osiągnąć zamierzony rezultat. Błędne planowanie lub niedokładna specyfikacja mogą sprawić, że wyniki będą gorsze od oczekiwanych, a zwrot z inwestycji znacznie się wydłuży.

Rosnące wymagania regulacyjne

Przepisy dotyczące redukcji emisji CO2 stają się coraz bardziej restrykcyjne, a nieprzestrzeganie ich może wiązać się z wysokimi karami finansowymi, czy znaczącym wzrostem kosztów w kolejnych latach. Firmy, które nie będą w stanie dostosować się do tych wymagań, mogą również stracić partnerów handlowych. Obecnie poziom emisji CO2 wygenerowanej podczas produkcji przez danego dostawcę staje się elementem gry konkurencyjnej i już niebawem może się pojawić w zapisach specyfikacji przetargowych.

Korzyści z inwestowania w technologie energooszczędne

Oszczędności finansowe

poprawa efektywności energetycznej pozwala na osiągnięcie istotnych oszczędności. W przypadku wdrożenia nowoczesnych technologii, takich jak fotowoltaika wraz z magazynem energii czy nowoczesne oświetlenie LED, redukcja kosztów energii w danym obszarze często przekracza 50%. Przykładowo, jedna z firm przemysłowych, która zdecydowała się na modernizację oświetlenia w całym zakładzie oraz zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem, zmniejszyła zużycie energii w tym obszarze o 74%, co przełożyło się na oszczędności rzędu kilku milionów złotych rocznie. Natomiast najlepszy rezultat jaki udało nam się uzyskać w obiekcie logistycznym to redukcja zużycia energii o 92% przy jednoczesnym podniesieniu natężenia światła o ponad 30%. Taki rezultat udało się osiągnąć poprzez zastosowanie nowoczesnych opraw LED dedykowanych do oświetlenia alejek magazynowych w połączeniu z zaawansowaną automatyką sterującą pracą oświetlenia.

Lepsza pozycja konkurencyjna

Firmy, które szybciej dostosują się do wymogów regulacyjnych i zainwestują w efektywność energetyczną, zyskają przewagę nad konkurencją. Osiągnięcie celów związanych z raportowaniem ESG nie tylko przyciągnie inwestorów, ale również pozwoli na nawiązanie relacji z partnerami handlowymi, dla których zrównoważony rozwój staje się priorytetem.

Zmniejszenie ryzyka

Firmy, które zadbają o optymalizację zużycia energii, będą mniej narażone na wahania cen energii i surowców, co jest coraz bardziej istotnym czynnikiem kosztowym w obliczu rosnących cen energii elektrycznej i gazu oraz niestabilną sytuacją geopolityczną.

Jakie technologie poprawiają efektywność energetyczną w zakładzie?

Instalacje fotowoltaiczne

Coraz więcej zakładów przemysłowych decyduje się na instalacje paneli solarnych, które pozwalają na generowanie własnej energii elektrycznej i redukcję kosztów związanych z jej zakupem. Średni okres zwrotu z inwestycji wynosi 3–5 lat, w zależności od skali projektu, niezbędnej infrastruktury towarzyszącej oraz miejsca posadowienia instalacji.

Magazyny energii

Magazyny energii to narzędzie, które najczęściej stosuje się dla zwiększenia auto-konsumpcji energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną, pozwala firmom przechowywać nadwyżki energii i wykorzystywać je po zachodzie słońca lub w momentach największego zapotrzebowania, a także w godzinach gdy cena energii na rynku rośnie. Jednak magazyn energii może zostać zastosowany również bez podłączenia do instalacji PV. Może on ograniczyć moc zamówioną biorąc na siebie tzw. peaki zużycia i zapobiegając krótkotrwałym przekroczeniom zakontraktowanej mocy. Pozwala również poprawić jakość energii zapobiegając wahaniom napięcia w sieci zakładu. Dodatkowo wprowadzony niedawno Net Billing daje możliwość ładowania magazynu w godzinach, gdy cena energii spada do dobowego minimum i wykorzystania tej energii w czasie gdy cena zakupu jest najwyższa.

Modernizacje oświetlenia LED

Zastąpienie tradycyjnych systemów oświetleniowych technologią LED to najszybszy sposób na zmniejszenie zużycia energii o 50–80%. To też jedna z najszybciej zwracających się inwestycji w efektywność energetyczną. W wielu przypadkach okres zwrotu wynosi poniżej 2 lat, a znamy przykłady gdy zamyka się w okresie 1 roku eksploatacji. Dziś opłacalne są już wymiany starych opraw LED (starszych niż 8 lat) na ich nowe, bardziej efektywne odpowiedniki. Różnica nie jest już tak spektakularna, jak przy przejściu z tradycyjnych źródeł, ale dalej możemy uzyskać ok 30% oszczędności i okres zwrotu w okolicy 3 lat.

Jakość zasilania i pomiary elektryczne

Zadbanie o odpowiednią jakość zasilania, eliminacja problemów z mocą bierną oraz regularne pomiary elektryczne są kluczowe w optymalizacji pracy zakładu. Pomiary wykonane odpowiednim sprzętem, przez wykwalifikowaną kadrę, pozwalają wykryć i zidentyfikować wiele problemów w zasilaniu zakładu i znacząco obniżyć ukryte koszty energii. Takie pomiary są jak badania krwi i okresowa diagnostyka u lekarza. Wielu ją zaniedbuje dopóty dopóki nie jest za późno i przywrócenie zdrowia wymaga dużo większych nakładów i wysiłków. Również bardzo ważna jest odpowiednia konserwacja i serwis transformatorów, gdyż zapobiega nieprzewidzianym awariom, które mogą przerwać produkcję. Stosunkowo niewysoki koszt takich usługi sprawia, że właściwie każda firma powinna od tego zacząć i regularnie przeprowadzać takie badania niczym okresowe wizyty u lekarza. Również w przypadku zasilania zakładu profilaktyka jest lepsza od leczenia.

Od czego zależą koszty i zwrot z inwestycji w efektywność energetyczną?

Skala projektu

Większe projekty wymagają większych nakładów inwestycyjnych, wymagają też więcej czasu na przygotowanie od strony projektowej i formalnej, ale również generują większe oszczędności w przyszłości. Często warto podzielić większe projekty na etapy, które pozwalają na szybsze wdrożenie oraz szybsze osiągnięcie oszczędności, które już będą pracowały na rzecz finansowania kolejnych etapów.

Rodzaj technologii

Niektóre technologie, takie jak modernizacje oświetlenia, mają szybki okres zwrotu, podczas gdy inne, jak fotowoltaika, wymagają dłuższego czasu na zwrot z inwestycji, ale oferują większe długoterminowe oszczędności i bardziej znaczącą redukcję emisji CO2. Wybór, właściwa kolejność oraz priorytetyzacja inwestycji w określone rodzaje technologii, to jedno z największych wyzwań, przed którymi stoją dziś inwestorzy. Tutaj nieodzowny jest doświadczony partner, który podchodzi do inwestycji holistycznie, analizuje różne możliwości i ich potencjał oraz układa cały proces inwestycyjny w optymalną i logiczną sekwencję inwestycji, a nie skupia się wyłącznie na jednym obszarze, czy technologii. Dlatego współpraca z firmą taką jak Enexon daje lepsze rezultaty niż bezpośrednia praca z producentami określonych rozwiązań, którzy najczęściej koncentrują się na tym co produkują.

Stan obecnej infrastruktury

Modernizacja przestarzałej infrastruktury energetycznej może wiązać się z istotnymi kosztami początkowymi i niekoniecznie przekłada się na okres zwrotu, ponieważ może nie generować bezpośrednich oszczędności, ale za to wpływa na poprawę bezpieczeństwa zakładu i zachowanie ciągłości produkcji. Dostosowanie infrastruktury energetycznej do współpracy z zaawansowanymi systemami zarządzania energią to też pierwszy krok do identyfikacji obszarów, na których warto skupić dalsze wysiłki modernizacyjne, właśnie po to, aby uzyskać najlepsze rezultaty z kolejnych wdrażanych inwestycji.

Efektywność energetyczna jako przewaga konkurencyjna

Efektywność energetyczna to nie tylko narzędzie do obniżania kosztów, ale także klucz do zwiększenia konkurencyjności i stabilności firmy. Inwestowanie w nowoczesne technologie, które optymalizują zużycie energii, jest niezbędne, aby sprostać rosnącym wymaganiom regulacyjnym i rynkowym. Firmy, które dziś zdecydują się na działania w zakresie efektywności energetycznej, zyskają nie tylko finansowo, ale też wizerunkowo – zarówno w oczach inwestorów, jak i Klientów.

Jeśli masz pytania dotyczące efektywności energetycznej lub chcesz dowiedzieć się, jak Twoja firma może skorzystać na wdrożeniu takich rozwiązań, zapraszamy do kontaktu. Chętnie podzielimy się wiedzą i pomożemy znaleźć optymalne rozwiązania

Napisz do nas na adres: efektywni@enexon.pl

Uzyskasz bezpłatną konsultację, w wyniku której określimy gdzie jest potencjał do optymalizacji zużycia energii w Twojej firmie.

Autor: Michał Wyborski